Στη σύγχρονη κοινωνία, οι άνθρωποι εξασφαλίζουν πολύ συχνά την απαραίτητη κοινωνία τους με τη διατήρηση κατοικίδιων ζώων. Αυτά τα αγαπημένα, είτε είναι σκύλοι, γάτες ή άλλα μικρά ζώα, ζουν σε στενή καθημερινή επαφή με τους ιδιοκτήτες τους, συνήθως βρίσκονται στον ίδιο χώρο και διατηρούν συχνές φυσικές επαφές μαζί τους. Εν τω μεταξύ, οι παράσιτοι και οι άλλοι παθογόνοι οργανισμοί που ζουν μαζί με τα ζώα και τους ανθρώπους μπορούν να περάσουν ελεύθερα από έναν ξενιστή σε έναν άλλο. Οι οικιακές γάτες βρίσκονται σε ακόμη πιο ιδιαίτερη θέση, καθώς πολλά από τα αγαπημένα που μπαίνουν στο σπίτι κοιμούνται συχνά στο ίδιο κρεβάτι με τους ιδιοκτήτες τους και έχουν την ελευθερία να εξερευνούν την κουζίνα. Ωστόσο, πολλές από αυτές ведут ταυτόχρονη ζωή έξω, με αποτέλεσμα να μπορεί να μολυνθούν από πολλά παράσιτα, τα οποία, φέρνοντάς τα σπίτι, μπορεί εύκολα να μεταφέρουν στον αθώο ιδιοκτήτη γάτας λόγω της στενής επαφής. Από τα παραπάνω, είναι κατανοητό πόσο σημαντική είναι η τακτική θεραπεία των κατοικίδιων, συμπεριλαμβανομένων των γατών, κατά των παρασίτων. Για να μπορέσουμε να προστατεύσουμε τόσο τον εαυτό μας όσο και τις γάτες μας, πρέπει να γνωρίζουμε τα παράσιτα που τους προκαλούν ασθένειες. Ο τρόπος ζωής της οικιακής γάτας, δηλαδή αν μιλάμε για μια ζώο που βγαίνει έξω ή ζει μόνο μέσα στο σπίτι, καθορίζει ποιες λοιμώξεις είναι πιθανές. Με τη γνώση του τρόπου ζωής της και των χαρακτηριστικών των πιθανών σκουληκιών, ήδη γνωρίζουμε πόσο συχνά και με ποια φαρμακευτική αγωγή μπορούμε να προστατεύσουμε το αγαπημένο μας ζώο. Ένα μέρος των σκουληκιών μπορεί να μολύνει άμεσα τις γάτες (όπως οι ασκαρίδες), ενώ άλλα χρειάζονται κάποιον ενδιάμεσο ξενιστή, για παράδειγμα, οι ταινίες εισέρχονται συνήθως με την κατανάλωση ωμής θηράματος, ή οι σκωλήκες της καρδιάς μπαίνουν στον ξενιστή μέσω κουνουπιών.

Röviden nézzük meg, hogy milyen féregélősködők jelentenek veszélyt a velünk élő macskákra. Kedvenceinket megfertőzhetik fonálférgek (orsóféreg, kampósféreg) és galandférgek, melyek kifejlett formájukban a bélrendszerben élősködnek, ezeket nevezzük bélféregnek. Ezen kívül sajnos a bélen kívül élősködő fonálférgek is károsíthatják cicáink szervezetét, ilyen például a szívféreg, a bőrféreg, a különböző tüdőférgek vagy a szemféreg is. A bélférgek fiatal kölyök cicánál akár súlyos állapotot is okozhatnak kártételükkel, ilyenkor hasmenés, hányás, gyengeség, vérszegénység és visszamaradott fejlődés is jelentkezhet. Felnőtt korban a bélférgesség mértéke általában csökken az immunrendszer megerősödésével párhuzamosan. Mégis idősebb korban is gondot okozhatnak ezek a paraziták, a legyengült szervezetet ismét súlyosan megbetegíthetik, valamint a férgek tünetmentes hordozása a környezet folyamatos pete terhelését növeli, ami tovább fertőződésre ad lehetőséget. A leggyakoribb kórokozó itt az orsóféreg (Toxocara mystax), ami kismacskák legelterjedtebb féregélősködője és gyakran jelenik meg a bélsárban vagy a hányadékban egy csavarodott spagetti tésztára emlékeztető képletként. Az orsóféreg egy kifejezetten nagy méretű fonálféreg, ami nagy mennyiségben akár bélelzáródást is okozhat féreg ellenes kezelésben nem részesülő kismacskákban. A komoly állategészségügyi jelentősége mellett figyelmet érdemel embereket megfertőző képessége is. Ez a zoonotikus potenciál nem bélférgesség formájában nyilvánul meg, hanem annál súlyosabb szisztémás vándorlási formákban. Így az orsóféreg lárvája emberbe jutva hosszas vándorlásba kezd, aminek során sok különböző szervbe eljutva (például agy, szem, tüdő), komoly gyulladásos folyamatokat indít el, aminek változatos megbetegedések lehetnek a következményei. Tudományos vizsgálatok kimutatták, hogy az orsóféreg lárvával fertőzött gyermekeknél tanulási nehézségek diagnosztizálhatók, és ez az állapot általában addig fennáll, amíg élő lárva található a központi idegrendszerben. Ezen kívül a Toxocara-szeropozitív emberek körében az asztma 1,9-szer, míg az epilepszia 1,4-szer gyakrabban kerül megállapításra. Érthető tehát, hogy a kedvenceink fertőzöttségét igyekeznünk kell megakadályozni, ezzel elkerülve az orsóféreg petéinek környezetbe jutását, amik sajnos rendkívül ellenállóak, hosszú éveken át fertőzési veszélyt jelentenek, mind embernek, mind állatnak egyaránt.

A bélférgességet okozó galandférgek közül több képes embert is megbetegíteni, de kiemelten veszélyes a róka öttagú galandférge (Echinococcus multilocularis), amely a macskákban is képes élősködni. Ennek a parazitának a róka mellett általában a macska leggyakrabban a végleges gazdája, bennük a bélrendszerben élősködik, általában teljesen tünetmentesen. A macskák fertőzött (közti gazda) kisrágcsálók fogyasztásával fertőződnek. Az ember sajnos közti gazdaként vesz részt a féreg életciklusában, és így sokkal súlyosabb elváltozások jönnek létre a szervezetünkben. Míg a macska belében élő kifejlett férgek kártétele elhanyagolható, addig az emberben előforduló galandféreg lárva zselatin szerű anyaggal kitöltött hólyagokat hoz létre különböző szervekben, de leggyakrabban a májban, aminek olyan súlyos károsodás lehet a következménye, ami az életet veszélyezteti. A halálozási arány ebben a betegségben ijesztően magas még a modern orvostudomány mellett is, mivel ez a betegség emberben sokáig tünetmentes marad, és mire kiderül, addigra a kezelési lehetőségek korlátozottak. Az ember a macska (vagy a róka) bélsarával a külvilágra kerülő, majd éretté váló petékkel fertőződik szájon át, általában mosatlan zöldségek és gyümölcsök fogyasztása útján. Gondoljunk csak a konyhakertbe piszkító macskákra vagy az erdőben a bogyós gyümölcsökre ürítő vadállatokra. A parazitás bántalmak megelőzésének első legfontosabb lépése mindig a higiéniás szabályok szigorú betartása (kézmosás, fogyasztandó ételek mosása, hőkezelése), a második pedig a környezet peteszennyezettségének csökkentése a házi kedvencek megfelelő féregellenes kezelésével.

A bélen kívül élősködő fonálférgek közül a szívférgességet okozó Dirofilaria immitis mindenképp külön említést igényel, mivel amellett, hogy súlyos légzőszervi vagy érrendszeri bántalmakat okoz macskákban, embert is megfertőzhet. A szívféregnek a közti gazda vektorai különböző csípőszúnyog fajok, a fertőző lárvák a szúnyogcsípés során jutnak be a végleges gazda szervezetébe, így kutyába, macskába, de akár az emberébe is. A csípést követően a lárvák a bőr alatti kötőszövetből féléves vándorlást követően a szívhez térő nagy erekbe vándorolnak, ahol kifejlett formában a 20-30 cm-es hosszúságot is elérik. Ilyen esetben beszélünk valódi szívférgességről, mely macskákban viszonylag ritka, mivel ennek a parazitának a kutyafélék a valódi gazdái. A macskák immunrendszere általában megakadályozza a parazita teljes kifejlődését, így leggyakrabban a vándorló lárvák elpusztulnak a tüdőben, ezáltal kialakítva egy akár igen súlyos légzőszervi megbetegedést. Ez a kórforma, bár nehezen diagnosztizálható, komoly állategészségügyi kockázatot jelent kedvenceink számára. Bár a macskákban a valódi forma esetében is jóval ritkábban jelennek meg a véráramban a parazita embrionális lárvái, az úgynevezett mikrofiláriák, így a szúnyogok tovább fertőződése belőlük ritkább, mégis fontos megemlíteni a zoonotikus kockázatot. Az ember szúnyogcsípés útján szintén megfertőződhet a szívféreggel, mely emberben jellemzően tüdőben kimutatható gócos elváltozással jár.

Υπάρχει ένας ευρωπαϊκός οργανισμός που ασχολείται με την καθοδήγηση των κτηνοτρόφων και των κτηνιάτρων που φροντίζουν τα κατοικίδια μέσω κατευθυντήριων γραμμών. Αυτός είναι ο Ευρωπαϊκός Επιστημονικός Σύλλογος για τα Παράσιτα των Κατοικίδιων Ζώων (ESCCAP – TPTTE), ο οποίος έχει εκδώσει οδηγίες σχετικά με τους σκώληκες που απειλούν τις γάτες και τις θεραπείες που είναι απαραίτητες για τη εξάλειψή τους. Σε αυτές τις οδηγίες, οι γάτες διαχωρίζονται σε ομάδες A και B, ανάλογα με τον τρόπο ζωής του εκάστοτε ατόμου. Οι γάτες που βγαίνουν έξω, έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε θηράματα ή τρέφονται με ωμό κρέας ανήκουν στην ομάδα B, αυτές είναι τα ζώα που έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να μολυνθούν συχνά από διάφορους σκώληκες. Ενώ οι γάτες που δεν βγαίνουν από το σπίτι και δεν τρέφονται με ωμό κρέας (ομάδα A) έχουν πολύ μικρότερη πιθανότητα ή δεν μολύνονται καθόλου από παρασιτικούς σκώληκες. Φυσικά, υπάρχουν και άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες, όπως η παρουσία άλλου κατοικίδιου, καθώς αν μια γάτα που ζει σε διαμέρισμα έχει σύντροφο που βγαίνει τακτικά, υπάρχει περίπτωση να μολύνει και το άλλο ζώο. Επίσης, είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη η πιθανότητα να ζει στο περιβάλλον της γάτας ένα άτομο του οποίου το ανοσοποιητικό σύστημα δεν λειτουργεί σωστά. Ένα τέτοιο ανοσοκατεσταλμένο άτομο μπορεί να είναι όχι μόνο ένας σοβαρά άρρωστος άνθρωπος, αλλά και ένα μικρό παιδί κάτω των πέντε ετών ή ένας ηλικιωμένος. Επιπλέον, είναι καλό να γνωρίζουμε ότι το εξωτερικό ταξίδι ή η συμμετοχή σε έκθεση γάτας απαιτούν συχνότερη αντιπαρασιτική θεραπεία.

Με βάση την προαναφερθείσα οδηγία ESCCAP, πραγματοποιήθηκε μια έρευνα σε πολλές χώρες της Ευρώπης, η οποία εξέτασε με μορφή ερωτηματολογίου πόσο συχνά υποβάλλονται οι σκύλοι και οι γάτες σε αποπαρασίτωση και σύγκρινε αυτή τη συχνότητα με την τιμή που απαιτείται για την κατάλληλη πυκνότητα θεραπείας. Στις γάτες, διαπιστώθηκε ότι τα δεδομένα σύμφωνα με το ερωτηματολόγιο απαιτούν μηνιαία αποπαρασίτωση για το 54% των συμμετεχουσών γατών στην έρευνα, παρόλα αυτά αυτές οι γάτες υποβάλλονταν σε θεραπεία κατά μέσο όρο μόνο τρεις φορές το χρόνο. Ως ιδιοκτήτες γατών, τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατεύσουμε το κατοικίδιο μας και τα μέλη της οικογένειας μας από τους παρασιτικούς οργανισμούς; Ας θέσουμε στον εαυτό μας τις ερωτήσεις οι οποίες θα μας βοηθήσουν να κατατάξουμε τη γάτα μας στην κατάλληλη κατηγορία. Είναι κουτάβι ή ενήλικο ζώο, κρατάμε το ζώο μόνο μέσα στο σπίτι ή έχει ελευθερία εξόδου, το ταΐζουμε με ωμό κρέας, υπάρχουν μικρά παιδιά ή άλλη άτομο με ασθενέστερο ανοσοποιητικό σύστημα στην οικογένεια; Το παίρνουμε μαζί μας στις ξένες ταξιδιωτικές αποστολές ή το μεταφέρουμε σε εκθέσεις γατών; Αν έχουμε μια γάτα που βγαίνει έξω και συνεπώς μπορεί να καταναλώσει θηράματα ή που ταΐζεται με ωμό κρέας, τότε είναι απαραίτητο να της παρέχουμε μηνιαία θεραπεία κατά των σκουληκιών και των ταινιών, αυτή είναι η λεγόμενη ευρέος φάσματος θεραπεία κατά των παρασίτων. Αν όμως η γάτα μας κρατείται μόνο στο σπίτι και δεν έχει πρόσβαση σε ωμό κρέας, τότε είναι αρκετό να κάνουμε ευρέος φάσματος αποπαρασίτωση δύο φορές το χρόνο. Αυτή η κατάσταση τροποποιείται με οποιαδήποτε «ναι» απάντηση σε άλλες ερωτήσεις, δηλαδή με την παρουσία ατόμου με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, ταξίδια στο εξωτερικό ή μεταφορά σε εκθέσεις γατών, οπότε χρειάζεται επίσης μηνιαία αποπαρασίτωση κατά σκωλήκων και ταινιών. Ο κύριος στόχος της φαρμακευτικής θεραπείας κατά των ταινιών είναι να εμποδίσει την εξάπλωση της προαναφερθείσας εχινόκοκκωσης. Λόγω του σοβαρού κινδύνου που προκαλεί στην ανθρώπινη υγεία, αποδεχόμαστε μόνο τη θεραπεία με 100% αποτελεσματικότητα κατά τη διάρκεια της θεραπείας των γατών. Μόνο η δραστική ουσία που ονομάζεται πραζικαντέλ είναι ικανή να επιτύχει αυτό το επίπεδο αποτελεσματικότητας στον οργανισμό των κατοικίδιων μας, γι' αυτό προτείνεται να χρησιμοποιούνται μόνο σκευάσματα που περιέχουν αυτή την δραστική ουσία για τη θανάτωση ταινιών. Για να αποτρέψουμε επίσης τη ζημία από τους σκώληκες, συνήθως χρησιμοποιούμε συνδυασμένα προϊόντα που έτσι θεραπεύουν ταυτόχρονα την σκωληκοειδίτιδα και την ταινία. Για να μην αναπτυχθεί τις καρδιοσκώληκες στα κατοικίδιά μας, πρέπει κάθε μήνα να επιλέγουμε μια δραστική ουσία κατά σκουληκιών που είναι αποτελεσματική στην καταστροφή των εκτός εντέρου εντόμων. Για την κατάλληλη επιλογή φαρμακευτικού προϊόντος, σίγουρα να ζητήσουμε συμβουλές από τον κτηνίατρό μας, με την σωστά εφαρμοσμένη στρατηγική θεραπείας κατά παρασίτων μπορούμε να εξασφαλίσουμε ένα υγιές και ασφαλές περιβάλλον για όλη την οικογένειά μας.